Maandelijks archief: juni 2022

Afgelopen week was-ie weer eens op TV: Back to the future. Ik denk wel mijn favoriete film, of in ieder geval een van mijn. Alles klopt wat mij betreft: het plot, de actie, de humor (“Chuck? It’s your cousin Marvin. Marvin Berry! That new sound you were looking for? Listen to this!”) en heel leerzaam: je moet niet rommelen met het tijdscontinuum.

Hadden de opperrechters van het Amerikaans Hooggerechtshof maar naar deze wijze les geluisterd. Afgelopen week heeft het Hooggerechtshof besloten dat het federale recht op abortus opgeheven wordt, waardoor de staten hier zelf over mogen besluiten. Gevolg is dat in Republikeinse staten het onmogelijk zal/kan worden om een (veilige) abortus te ondergaan, soms zelfs als de zwangerschap gevolg is van verkrachting. “Tijdreizen is toch mogelijk” is een veelgehoorde opmerking op social media, “met een reis naar Amerika ben je in één klap 50 jaar terug in de tijd”.

Maar dat is maar een gedeelte van het verhaal. Natuurlijk heeft het terugdraaien van de RoevsWade-uitspraak uit 1973 het recht op een veilige abortus zo’n 50 jaar teruggedraaid. Maar er is meer aan de hand: dit gaat volgens mij veel meer over een kleine groep religieuze extremisten die de afgelopen decennia een enorme macht hebben vergaard.

In de Volkskrant van afgelopen weekend staat hoe het geluid van christelijk-conservatief, (extreem) rechts Amerika steeds meer het geluid van de Republikeinse partij is geworden. En dat heeft nu als gevolg dat, alhoewel meer dan de helft van de Amerikanen vóór legale abortus is, dit recht toch in grote mate beperkt is. En dat in dezelfde week datzelfde Hooggerechtshof een (100 jaar oude!) restrictie voor het dragen van wapens verbood, terwijl 80% van de Amerikanen voor meer regels rondom vuurwapens is.

En de kans is aanwezig dat dit nog maar het begin is. In zijn motivatie voor het besluit over abortus hint opperrechter Thomas op het terugdraaien van andere besluiten en noemt hierbij het recht op gebruik van anticonceptie en huwelijken tussen mensen van hetzelfde geslacht. Als dat waarheid wordt lijkt het er meer op dat de klok in Amerika stukje bij beetje, uitspraak voor uitspraak, een paar honderd jaar wordt teruggedraaid. Een klein groepje machthebbers die vanuit een religieuze overtuiging het land bestuurd, dat klinkt meer als de middeleeuwen.

Frank Boeijen zong het al: “Denk niet wit, denk niet zwart, denk niet zwart-wit. Maar in de kleur van je haar.” Wijze woorden, al heb ik dat laatste nooit helemaal begrepen. Helaas wordt het advies van Nijmeegs bekendste troubadour tegenwoordig weinig tot niet in de praktijk gebracht. Op social media, in politieke debatten, in de krant en aan de talkshowtafel: het lijkt wel alsof je pas aandacht krijgt wanneer je in absolute termen praat: altijd dit, nooit zo, alles zus, niets dat.

Neem de huidige discussie over de jeugdzorg. In oktober 2021 is bekend geworden dat 1175 kinderen van slachtoffers van de toeslagenaffaire uithuis geplaatst zijn. In de discussie die hierop losbarstte, viel al snel het woord ‘staatsontvoering’, met of zonder #. En dit is een goede weergave, niet per sé van de werkelijkheid rondom die uithuisplaatsingen, maar zeker van de teneur van de berichtgeving in de media: uithuisplaatsing slecht, jeugdzorg slecht, ouders en kinderen slachtoffers van een systeem waar alles fout gaat.

Het grote bezwaar van de wijze waarop de jeugdzorg en de uithuisplaatsingen worden besproken, is dat de stelligheid van de meningen een zinvolle discussie hindert. De laatste weken heb ik meerdere jeugdzorgprofessionals zichzelf zien verdedigen, zoals in de Volkskrant een kinderrechter. Zij betoogt: “Het beeld dat kinderen van toeslagenouders onterecht uit huis zijn geplaatst en/of ten onrechte niet zijn teruggeplaatst is onjuist en ongenuanceerd.” Direct onder haar artikel op de site staat een column met als titel: “Ook de minister kon niet één expert noemen die vindt dat uithuisplaatsingen goed gaan”.

Zo komen we dus niet verder.

Volgens mij zijn dingen in het leven nooit zwart-wit. Shit, nou doe ik het zelf ook. Herstel: volgens mij zijn dingen in het leven vrijwel nooit zwart-wit. De waarheid ligt in het midden, in het zogenaamde grijze gebied. Nu weet ik dat grijs (als kleur) er niet echt goed opstaat (grijze muis, vergrijzing, 50 tinten), maar misschien is het wel tijd voor een opwaardering van deze kleur. Ik vind hem prachtig. Maar dat kan natuurlijk ook met mijn achternaam te maken hebben.