Vorige week heb ik mijn dochter teleurgesteld. Ze weet het niet, maar ik heb geweigerd een spel voor haar te kopen dat ze op haar verlanglijstje had gezet.
Het gaat om het spel Levensweg. Dat is een ouder spel, met nu een nieuwe versie: Levensweg elektronisch bankieren. Dat je van elektronisch bankieren een spel kunt maken getuigt al van een propaganda-afdeling van de banken waar Noord Korea nog een puntje aan kan zuigen, maar goed. Mijn haren gingen pas echt overeind staan bij het lezen van de tekst op de doos:
Regel alle onverwachte gebeurtenissen in je leven met je bankpas!
Toen haakte ik af. Ik las het hardop voor en zei tegen Heleen: “Bekijk het maar! Dit koop ik niet!”. (Oh, wat hoor ik dan m’n vader!)
Het idee dat je bankpas het antwoord is op alles wat je kan overkomen in je leven is te bespottelijk voor woorden. Sterker nog, ik denk dat je bankpas op bijna geen enkele gebeurtenis van wezenlijk belang een antwoord geeft.
Vorige week stond een artikel in de krant over de Tsjechische econoom Tomas Sedlacek die het over economie als ideologie had. Onze samenleving is doordrenkt van het economisch denken. Aan alles wordt een prijskaartje gehangen en nooit is de vraag “wat levert het op” ver weg. Economie als nieuwe religie.
Uit zijn lezing:
“De boodschap is dat buiten de economie, buiten de intentie van een rationele berekening, niets zin heeft. Niet-economische motieven zijn onbetrouwbaar. Van alle menswetenschappen is alleen de economie echte wetenschap. Er zijn eigenlijk geen waarden buiten economie, althans geen waarden waarop of waarmee we kunnen rekenen; hogere waarden zijn een illusie. Hoe lang hebben economen er niet over gedaan om te beseffen dat ook cultuur waarde heeft (dat noemen we nu cultureel kapitaal) en dat samenlevingen waarde hebben (sociaal kapitaal) en zelfs emoties (emotioneel kapitaal). Het is trouwens opvallend dat we het woord ‘kapitaal’ nodig hebben om deze ‘onzinnige’ noties enige economische betekenis te geven.”
Gelukkig is daar het zelfregulerend mechanisme van de samenleving: “Wanneer onze beschaving te veel een onderneming wordt, komt er vanzelf een generatie hippies; als de boel te hip wordt, kun je rekenen op een wederopstanding van de punk.”
En inderdaad ontstaat langzaam een deel-economie, waar niet bezit maar gebruik het doel is. Geld als middel in plaats van als doel. Niet wat levert het míj op, maar wat kan ik betekenen voor anderen.
Ik doe er in ieder geval niet meer aan mee, aan het allesoverheersende economisch denken.
En Lena was ook blij met Party&Co junior.