Zo. De langste kabinetsformatie ooit zit er op. Deze week hebben Rutte en co hun plannen gepresenteerd. Vanaf vorige week gingen de geruchten al dat het eindelijk zover zou zijn en maandagochtend werden de fractieleiders geïnterviewd op weg naar de laatste loodjes. Ze deden hun best om de verwachtingen te temperen, wilden geen van allen iets dat ook maar leek op een toezegging doen dat het bijna klaar was. Ja, misschien maar misschien ook niet. We moeten nog hard werken en dat gaan we nu doen, met hopelijk snel resultaat. “Deo Volente, zoals ze dat wel zeggen” zei Sigrid Kaag.
De afstand tussen de bestuurlijke elite en de rest van het land in 1 zinnetje. Want: niemand zegt nog “Deo volente” (toch?). Misschien dat Thierry weet wat het betekent, want die kent Latijns. Maar die gelooft alleen in zichzelf, dus die zegt dat ook nooit.
Niet dat ik tegen de elite ben, begrijp me goed. Ik ben juist enorm voor! Laat die elite maar hun capaciteiten gebruiken om moeilijke besluiten te nemen, om ons land door een turbulente wereld de weg te wijzen naar een mooie toekomst. Daarbij op transparante wijze verantwoording afleggend aan onze volksvertegenwoordiging in de Tweede Kamer. Ja, ik zie ook dat het hier misgaat. Maar ligt dat aan de zogenaamde elite of aan de definitie die we aan dat begrip hebben gegeven?
Eerst was de elite een “uitgelezen minderheid die bijzondere sociale, geestelijke en zedelijke kwaliteiten geacht werd te bezitten en die als geprivilegieerde, leidinggevende groep optrad”. In ons ‘doe maar normaal, dan doe je gek genoeg’-landje houden we echter niet zo van mensen met bijzondere kwaliteiten en wordt elite als iets negatiefs gezien. Dus bestaat de ‘elite’ steeds meer uit mensen die wel een bevoorrechte positie hebben, maar er geen bijzondere kwaliteiten tegenover zetten.
Kijk, als onze minister-president visie omschrijft als de olifant die het zicht op de rest van de kamer belemmert, als een lijsttrekker tijdens een pandemie roept dat we toch niet moeten luisteren naar een “klojo in een witte jas”, dan ontstaat ruimte. Ruimte voor een dansleraar die zich viroloog waant. Ruimte voor een model om na een paar uurtjes googelen ‘vragen te stellen’ over een complot van de farmaceutische industrie, regeringen en grote bedrijven . Ruimte voor gesprekken aan talkshowtafels waar wetenschappers tegenover BN-ers met een mening gezet worden, want dat clasht zo lekker op tv.
En mensen gaan erin mee, gaan erin geloven dat die dansleraar het beter weet dan de viroloog of dat het model een wereldwijde samenzwering blootlegt. Verwarren het hebben van een mening met het hebben van kennis en verwarren kennis met begrip. En als gevolg hiervan zoeken ze antwoorden waar ze niet te vinden zijn. Bij ‘life-coaches’ als Lil Kleine en Ali B bijvoorbeeld. ‘Coaches’ die vooral blijk geven van hun talent om zichzelf centraal te zetten terwijl je als coach toch vooral zicht op de ander moet hebben. En dergelijke dwalingen zijn niet zonder (financieel) risico: voor je het weet loop je rond met een radio-actieve ketting om je nek.
Nee, het wordt tijd om het begrip ‘elite’ een opwaardering te gunnen. Zodat we mensen die écht ergens verstand van hebben de ruimte geven om te doen waar ze goed in zijn. Zodat problemen niet verplaatst of vooruit geschoven worden, maar opgelost. En als we dan toch bezig zijn met her- of opwaarderen, kunnen we ‘deugen’ dan ook meenemen?