In de nasleep rond de aanslagen op de redactie van Charlie Hebdo in januari werden we overspoeld door deskundigen, meningen en standpunten. Ik moet zeggen dat er weinig uitspraken gedaan zijn die me echt zijn bijgebleven. Een uitzondering is “good old” Aad van den Heuvel, die in dwdd een pleidooi hield voor de Twijfel. En inderdaad, twijfel is de grote afwezige in het ontstane debat. Iedereen weet vooral heel veel zeker.
En dat is jammer. Het is natuurlijk goed om een overtuiging te hebben en een mening. Graag zelfs! Maar waar niet getwijfeld wordt, worden geen vragen gesteld. En zonder vragen te stellen krijg je niet de antwoorden waar we allemaal naar op zoek zijn.
Een gebrek aan twijfel leidt tot een starre perceptie. Dit verklaart misschien ook het cynisme en de hautain waarmee steunbetuigingen be- en veroordeeld worden. Natuurlijk is het een vreemd gezicht wanneer een Russische regeringsfunctionaris voorop loopt bij een demonstratie voor de vrijheid van meningsuiting. Maar om nu deze blijk van wereldwijde saamhorigheid hiermee af te serveren als hypocriet is te makkelijk. Net zoals het te makkelijk is om de 2,7 miljoen nieuwe afnemers van het blad Charlie Hebdo in de hoek te zetten als ramptoeristen, omdat ze daarvoor nooit een Charlie kochten of er zelfs maar van gehoord hadden. Alsof je niet boos mag worden als je bijna omver wordt gereden door een auto die door rood rijdt, omdat je zelf ook wel eens door rood fietst.
Bij conflicten zie je het zelfde beeld. Partijen weten heel veel zeker, ook hoe de ander denkt en waarom hij dingen doet. Pas als er ruimte is voor twijfel worden vragen gesteld en kan een gezamenlijk belang naar voren komen.
Het communiceert ook wel lekker hoor, dingen zeker weten. En twijfel of nuance komt een stuk minder fijn binnen. Een van de redenen waarom ik nooit als zelfstandig beleggingsadviseur ben begonnen is, dat ik de eerste zou zijn om mijn eigen adviezen in twijfel te trekken. Het kan altijd anders gaan dan je verwacht. En dat willen klanten niet horen. Terwijl ze dat eigenlijk nou juist wel zouden moeten horen. Want niemand heeft de wijsheid in pacht.
Het wordt tijd dat we de Twijfel zelf het voordeel van de twijfel gunnen. En daarom denk ik erover om een partij op te richten: de Partij van de Twijfel. Doe je mee? Je hoeft niet gelijk te beslissen hoor, denk er rustig even over na!
