Met veel aarzeling schrijf ik de titel van dit stuk. De discussie over het lot van Zwarte Piet is dermate uit de hand gelopen, dat ik er eigenlijk ver vandaan wil blijven. Maar ja, ik ben mediator en dan is zo’n strijd toch erg interessant.
Zoals de eerste de beste burenruzie is ook dit conflict in no time geëscaleerd. Er worden vraagtekens gezet bij het al dan niet rascistische karakter van de trouwe knecht (…) van Sinterklaas en voor je het weet wordt daarop geantwoord met: “Zwarte Piet is niet rascistisch en als je het daar niet mee eens bent, rot je maar op naar je eigen land”.
De partijen staan ondertussen lijnrecht tegenover elkaar. Ieder vanuit hun eigen hoek schreeuwend. “Zwarte Piet is rascistisch!” “Niet waar! Hij is zwart van de schoorsteen!” “Kijk dan naar z’n pakje. Dat is toch precies zoals slaven er in de 19e eeuw uitzagen!”
Conflict is oplosbaar wanneer partijen in plaats van naar hun standpunt naar hun belang gaan kijken. Wat zou het belang zijn van de fans van Zwarte Piet? Zij zijn als de dood dat hun sinterklaasfeest wordt afgepakt. Afgezien van een onbevoegde VN-medewerker is er volgens mij nog niemand die dat geëist heeft. De tegenstanders van Piet voelen zich gediscrimineerd en willen dat gevoel kwijt. En niet Sinterklaas op zich.
De missing link in het verhaal: je kunt niet voor iemand anders bepalen wanneer hij of zij zich gediscrimineerd mag voelen. Kan je nog zoveel historisch correcte herkomsten van de figuur Zwarte Piet achterhalen, het helpt niks. En als mensen zich gekwetst voelen bij de manier waarop een volksfeest gevierd wordt, dan moet je daar wat mee, lijkt me. Begin eens met het erkennen dat die gevoelens bestaan. En erken ook het belang van het Sinterklaasfeest in de Nederlandse cultuur.
Als we nu eens uit onze hoeken komen en zoeken naar een gemeenschappelijk belang, vinden we vast een manier om het feest gewoon te kunnen vieren. En als er dan iets moet veranderen, dan moet dat maar. Natuurlijk, verandering is eng. Maar alles verandert, altijd. Dus ook Sinterklaas. Er is ook al tijden geen kind meer in zak gestopt, toch?
